عباس علی آبادی کیست؟ / بررسی ویژگی‌های شخصیتی و مدیریتی گزینه پیشنهادی وزیر نیروی جدید

سرویس صنعت برق نیوز: عباس علی آبادی را تا سال گذشته همه به مدیرعامل مپنا می شناختند اما حالا به وزیر صمت. در این پرونده ویژگی‌های مدیریتی، شخصیتی و رفتاری علی آبادی را زیر ذره بین می‌بریم تا وزیر نیروی آینده ایران را بهتر بشناسید. بررسی اینکه علی آبادی با مپنا چه کرد و روش مدیریتی وی در وزارت نیرو تا چه حد پاسخگوی مشکلات و معضلات فعلی این وزراتخانه است. ناگفتنی‌های مهمی از علی آبادی که برای اولین بار شخصیت مدیریتی و رفتاری وی را مورد بررسی قرار می‌دهد.

عباس علی آبادی اراکی است و ۶۰ سال سن دارد. او فارغ التحصیل کارشناسی مکانیک دانشگاه صنعتی شریف و ارشد مکانیک دانشکاه تهران بوده و دکترای خود را از دانشگاه خواجه نصیرالدین طوسی با رشته کنترل گرفته است. با آنکه تدریس دانشگاهی داشته و استاد بوده، اما بیشتر ترجیح داده است در صنعت و بخش اجرائی فعالیت کند. علی آباد استادیار دانشگاه امام حسین بوده و مدتی نیز ریاست دانشگاه صنعتی مالک اشتر را عهده دار بوده است. البته در جریان معرفی وی بعنوان وزیر صمت، صبا آذر پیک مدرک علی آبادی را جعلی عنوان کرد و به حقوق نجومی وی که گفته میشد ۶۰۰ میلیون است پرداخت. هیچ کدام از این افشاگریها به صورت رسمی تایید نگردید و مانع از ورود علی آبادی به کابینه دولت سیزدهم نشد.

حضور عباس علی آبادی در دانشگاه امام حسین موجب شده تا از او بعنوان یک مدیر نظامی یاد شود. وی مدتی نیز در دانشگاه تهران تدریس کرده است. از علی آبادی بیش از ۲۰ مقاله علمی در کنفرانس‌های داخلی منتشر شده که در اکثر آن‌ها وی نویسنده اول نبوده و خیلی از مقالات توسط اساتید دانشگاهی نوشته شده اند که در مپنا نیز سمت داشته اند.

وی فعالیت‌های اجرائی و مدیریتی خود را از جهادسازندگی شروع و سپس به وزارت نیرو آمد و در بخش پروژه‌های برق آبی وزارت نیرو ادامه فعالیت داد. در بخش مدیریتی پروژه‌های سد و نیروگاه کرخه و کارون ۳ حضور داشت و به همین دلیل توانست به مدیرعاملی شرکت مدیریت منابع آب و نیروی ایران (آب نیرو) برسد. بعد از چند سال حضور در آب نیرو، سوم شهریور ۱۳۸۷ و در انتهای وزرات پرویز فتاح در دولت محمود احمدی نژاد بعنوان معاون وزیر نیرو در امور برق و انرژی بعد از مرحوم محمد احمدیان منصوب شد. علی آبادی نتوانست با مجید نامجو وزیر نیروی وقت ایران ادامه دهد و بعد از یک سال و پنج ماه در ۲۹ دیماه ۱۳۸۸ از وزارت نیرو رفت و به گروه مپنا پیوست که طی ۱۲ سال نیز در همین شرکت به فعالیت و مدیریت مشغول بود.

مپنا در سال ۷۲ شروع به تاسیس کرد و در زمان وزارت بیژن زنگه وزیر وقت نیرو و توسط افرادی نظیر صفایی فراهانی، بهزاد نبوی، بهنما و ... و با حداقل امکانات (۳ اتاق و چهار نفر) آغاز بکار کرد. در زمان علی آبادی بود که موضوع واگذاری سهام مپنا به آستان قدس رضوی مطرح گردید و در اقدامی عجیب قرار شد مانند مهاب قدس، سهم عمده این شرکت بابت بدهی‌های دولت به آستان قدس واگذار گردد. همان موقع برق نیوز تیتر زد که تولیت مپنا به آستان قدس می‌رسد و نارضایتی‌ها از این واگذاری موجب شد حمید چیت چیان وزیر نیروی پیشین ایران به شدت با این اقدام مخالفت کند. در نهایت با حکم دادگاه در تیرماه ۹۵، ۴۹ درصد از سهام مهاب قدس و ۴۷ درصد از سهام مپنا که یک سال پیشتر به آستان قدس رضوی واگذار شده بود دوباره به وزارت نیرو بازگشت و وزارت نیرو از سهامداران عمده این دو شرکت شد.

در اتفاقی نادر در سال ۹۸، تنها برای یک روز عباس علی آبادی مدیرعامل ایرانخودرو شد، ولی نتوانست بیش از یک روز با سیستم مدیریتی و شرایط کار آنجا کنار بیاید و دوباره به مپنا برگشت. علی آبادی بعد از موسی رفان مدیرعامل موفق مپنا به این شرکت آمد. موسی رفان به دستور احمدی نژاد برکنار شده بود و حالا عملکرد علی آبادی با رفان مقایسه می شد که البته هیچ گاه نتوانست به عملکرد درخشان رفان برسد گرچه مشکلات زمان مدیریتی علی آبادی با رفان تفاوت‌های عمده‌ای داشت.

اغلب مپنایی ها از عملکرد کلی عباس علی آبادی راضی هستند و به اعتقاد آن‌ها شرکت مپنا در زمان وی روند رو به رشدی را طی کرده است. بیشتر وقت علی آبادی در مپنا صرف فعالیت های سیاسی، لابی ها و ارتباطات معطوف بود و برخلاف اولیا که مدیری فنی است او کمتر به مسائل فنی علاقه داشت و آنها را مدیرانش سپرده بود. علی آبادی همانطور که در زمان معاون وزیری اش به توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر در ظاهر تاکید داشت در مپنا نیز به تکنولوژی های جدید ورود کرد و نیروگاه‌های بادی و خورشیدی احداث نمود تا مپنا را بعنوان سازنده توربین بادی در ایران مطرح نماید، گرچه عده‌ای از منتقدانش بر این باورند این توربین‌ها بیشتر مونتاژ شده بوده و عمق تکنولوژی آن در مپنا به حد خودکفایی نرسیده است. در زمان وی به تحقیقات و راه اندازی آزمایشگاه ها و مراکز پروژهشی توجه شد و قراردادهای خوبی با دانشگاهها بست.

علی آبادی تلاش کرد مپنا را از فعالیت صرفا در حوزه نیروگاهی به حوزه‌های دیگر نیز سوق دهد و به موفقیت‌هایی نیز دست یافت. در زمان وی قرارداد‌های خوبی در زمینه نفت و گاز و صنایع ریلی کشور بسته شد و ورود به ساخت دستگاه‌های پزشکی برای حوزه سلامت، خودرو‌های برقی و... در دستور کار قرار گرفت. با آنکه مپنا مخفف عبارت "مدیریت پروژه‌های نیروگاهی ایران" است، ولی تلاش کرده است تغییر رویه داده و در حوزه‌های دیگر نیز ورود کند تا نقشی شبیه کمپانی‌های معظم خارجی نظیر جنرال الکتریک، زیمنس، وستینگ هاوس،‌ای بی بی و... را در ایران بازی کند.

علی آبادی در جمع مدیرانش بار‌ها تاکید کرده است که عصر تولید برق حرارتی روبه پایان است و باید آمادگی ورود به حوزه‌های نوین و جدید تولید برق را داشته باشیم. با این وجود وی نتواست کیفیت نیروگاه‌های تولیدی خود را که در زمان رفان رشد خوبی داشت ارتقاء دهد و هنوز هم اغلب واحد‌های قدیمی V۹۴ خود را در صنعت تولید استفاده می‌کند. چند واحد نیروگاه کلاس F در چند سال اخیر در زمان علی آبادی توسط مپنا خریداری و نصب شده است که برخی از آنها با مشکلات عدیده ای روبه شده است.

گزینه پیشنهادی نیرو که روحیه‌ای اقتدارگرا در حوزه‌های مدیریتی دارد سعی کرده اقتدار مدیریتی خود را در شرکت‌های زیر مجموعه اش جاری و ساری سازد. وی اخلاق تندی دارد و گا‌ها حتی در جلسات رسمی به مدیران زیردستش با ادبیاتی پرخاشگرانه صحبت می‌کند طوری که در جلسات داخلی این شرکت خیلی از مدیران داخلی مپنا ترجیح می‌دهند فاصله منطقی خود با علی آبادی را حفظ کنند. جالب است که عده ای این روحیه علی آبادی را مناسب مدیران فعلی آب و برق و حساب بردن آنها از وی در جهت تسریع و انجام بهتر امور می دانند.

علی آبادی محافظه کار نبوده و از وی بعنوان یک سیاست مدار نیز یاد می‌شود. وی در مپنا با سیاست‌های خاص خودش توانست نظر حاکمیت را جلب کرده و از آن برای پیشبرد اهداف خود و مپنا در داخل و خارج کشور استفاده نماید. این امر موجب شد تا علی آبادی خود را در موقعیتی بالاتر از مدیران فعلی برق حرارتی بداند که البته در زمان چیت چیان از نفوذش در وزارت نیرو کاسته شد.

عباس علی آبادی جزو معدود مدیران ارشد انرژی ایران است که هم در حوزه آب و هم در برق سابقه مدیریت داشته و به امور و چالش‌های اصلی وزارت نیرو در این بخش‌ها مسلط است. فردی است که بیش از بقیه مدیران ارشد فعلی برق، بازی سیاسی را وارد است و گفته می شود یکی از دلایل انتخاب پرحاشیه وی جهت حضور در کابینه چهاردهم، توانمندی وی در تعامل با حاکمیت سیاسی ایران و مجلس جهت نجات وزارت نیرو از مشکلات اقتصادی و بحرانهای فعلی است.

با اینکه مپنا در زمان علی آبادی از تحریم‌ها سود برد و تقریبا انحصار ساخت نیروگاهی در داخل را به دست گرفت، ولی وی به خوبی می‌داند که تحریم‌ها چه بلایی بر سر صنعت برق و تولید آورده و بعد است مانند مدیران فعلی و قبلی نیرو که تحریم‌ها را موهبت می شمردند آنرا برای صنعت برق مفید بداند. در زمان علی آبادی و در دورانی که تحریم‌ها برداشته شد، مپنا، برق حرارتی و وزارت نیرو را برای عقد قرارداد‌های خارجی اش به بهانه حمایت از ساخت داخل تحت فشار قرار داد در جلوگیری از سرمایه گذاری‌های خارجی در حوزه نیروگاهی کوتاهی نکرد.

مدیرعامل فعلی مپنا به جوانان گرایی اعتقاد خاصی نداشته و بخاطر خصوصی بودن (خصولتی بودن) تعدادی از بازنشسته‌های وزارت نیرو را در مپنا جای داده است طوری که منتقدان از مپنا بعنوان حیاط خلوت وزارت نیروی‌ها یاد می‌کنند. عبارتی که از زمان زنگه هم مطرح بوده و هست. استخدام این افراد گرچه گفته می‌شود برای بهره برداری از دانش فنی آنهاست، ولی اغلب برای استفاده از نفوذ و ارتباطات آن‌ها انجام گرفت که خود می تواند از مصدایق تعارض منافع باشد.

علی آباد مدیر جسوری است، ولی خودرایی وی می‌تواند پاشنه آشیلش باشد. در خصوص روحیه نقدپذیری وی به سختی می‌توان قضاوت خوبی داشت اما مپنا در زمان وی هرجا با نقدی مواجه شده واکنش نشان داده است اما جایی گزارش نشده که مثل توانیر و یا وزارت نیرو، رسانه ای را دادگاهی کرده باشد. فضای کاری وزارت نیرو با مپنا در حوزه اقناع افکار عمومی و پاسخگویی به مردم بسیار متفاوت است. علی آبادی در کسوت وزیر نیرو نمی‌تواند بداخلاق بوده و نقدپذیر نباشد در غیر اینصورت حاشیه‌های زیادی خواهد داشت.

از ابتدا و به ویژه در زمان موسی رفان به نیروی انسانی در مپنا توجه ویژه می شد و علی آبادی هم سعی کرد این رویه را حفظ کند. نگاه علی آبادی به منابع انسانی و حقوق و مزایای کاری پرسنل زیرمجموعه اش بسیار بهتر از اردکانیان است، اما ناگفته نماند که اگر وزارت نیرو همچنان در فلاکت اقتصادی این سالهایش بماند امیدی به بهبود اوضاع دستمزدی و شرایط کار وزارت نیرویی‌ها نیست.

علی آبادی با آنکه به بازنشستگان و سفارش شده‌ها فرصت حضور در مپنا داد، اما در اکثر انتصاب هایش تخصص گرایی، مدیر و فنی بودن افراد را ملاک انتصاباتش قرار داده است. باج نمی‌دهد و تلاش می‌کند بهترین نیرو‌ها را در سمت‌های زیرمجموعه اش جمع کند به شرطی که فرمانبردار بوده و اقتدارش را زیر سوال نبرند. برخلاف محرابیان که تعدادی معاون، مدیرکل و مدیر از خارج از وزارت نیرو به این ارگان تحمیل کرد علی آبادی در وزارت نیروی چهاردهم از پتانسیل های داخلی این صنعت استفاده خواهد کرد.

یکی از نقد‌های اساسی به مدیریت علی آبادی، تلاش وی به تیولداری مپنا بود چراکه به جای بدهی‌های خود تا توانست از وزارت نیرو نیروگاه گرفت. بجای نیروگاه سازی درگیر نیروگاه داری شد و کسی که قرار بود که نقش تسهیل گری را در مدیریت بازی کند خود به یکی از بازیگران اصلی بدل شد. تلاش علی آبادی در تیولداری به حدی بود که حتی تقاضای واگذاری پژوهشگاه نیرو به مپنا را نیز مطرح کرد. مپنا در زمان وی علاوه بر نیروگاه سازی به نیروگاه داری نیز پرداخت و قراردادهای ارزی وی در احداث نیروگاهها و انحصار تعمیرات و نگهداری واحدها با رقم بالا مورد انتقال قرار گرفت.

وی که قبلا گفته بود قیافه من به وزارت نیرو نمی خورد در صورت معرفی بعنوان گزینه پیشنهادی وزارت نیرو کار سختی برای گرفتن رای اعتماد از این مجلس نخواهد داشت. وزارتخانه‌ای که انبوه مشکلات درهم تنیده‌ای آنرا فلج کرده است. حالا علی آبادی باید در کابینه ای حضور یابد که کاملا از دیدگاه سیاسی با دولت قبلی متفاوت بوده و وی در اولین نشست هایش با مجلس وعده داده ظرف دو سال مشکل ناترازی برق را حل می کند. محرابیان نیز قبلا چنین وعده ای داده بود و حالا که حتی نتوانست به 30 درصد وعده خود برسد کسی نیست او را بابت ترک فعل هایش مواخذه کند.

علی آبادی بهتر از هرکسی می داند اقتصاد برق مهمترین چالش این صنعت زیربنایی است و در زمانی که وزیر صمت بود از اینکه برق صنایع قطع میشد گلایه داشت. وی به صراحت اعلام کرد که اگر من وزیر نیرو میبودم برق صنایع را قطع نمی کردم و حالا که دارد وزیر نیرو میشود باید دید می تواند به ادعایش پایبند بماند یا نه.

وی برخلاف سیاست های سلف خود در توسعه نیروگاههای فسیلی حالا باید تغییر پارادیم حکمرانی انرژی در توسعه تجدیدپذیرها را پیگیری کند. او علاقه خاصی به خودروهای برقی دارد و در مدت حضورش در وزارت صمت تلاش کرد برای مپنا بازارسازی کند. رسانه را در اختیار می خواهد و در مدتی که در مپنا بود وقعی به انتقادات ننهاد. یکی از انتقادات به وی استفاده از حلقه بسته ای از مدیران و اطرافیان خود است.

خیلی ها معتقدند وزیر نیرو باید کاریزمای سیاسی برای جراحی های مهم اقتصادی و مدیریتی و حتی ساختاری در صنعت برق را داشته باشد و بنظر می رسد علی آبادی از معدود گزینه های این حوزه باشد. ما در وزارت نیرو و صنعت برق به ندرت توانسته این مدیرانی با کاریزمای سیاسی برای تاثیر بر هیات دولت تربیت کنیم. او عضو کابینه پزشکیانی خواهد شد که به صراحت اعلام کرده همین برنامه های فعلی مصوب شده را ادامه خواهد داد. ما در صنعت برق برنامه هایی نظیر قوانین اصلاح الگوی مصرف، مانع زدایی از صنعت برق، رفع موانع تولید رقابت پذیر، قانون حمایت از صنعت برق، قانون توسعه تجدیدپذیرها و ... را قبلا داشته ایم ولی هیچکدام به درستی عملیاتی نشده اند.

آیا در زمان علی آبادی وزارت انرژی ایجاد خواهد شد؟ آیا می تواند ناترازی اقتصاد برق را حل کند؟ واقعا کمبود برق مرتفع خواهد شد؟ می تواند برنامه احداث ۱۰هزار مگاوات برق تجدیدپذیر را عملیاتی کند؟ و...

شما چه فکر می کنید؟ با ویژگی های شخصیتی و مدیریتی علی آبادی آیا او خواهد توانست نقشی متفاوت بزند؟